De Gestelse Buurt in ‘s-Hertogenbosch staat op een belangrijk kruispunt in haar geschiedenis. Deze ouderwetse Bossche buurt, waar het merendeel van de woningen sociale huurwoningen zijn, kampt met complexe uitdagingen op het gebied van leefbaarheid en veiligheid. Toch zijn er ook positieve ontwikkelingen gaande die hoop geven voor de toekomst van deze karakteristieke wijk.
Historische ontwikkeling van de Gestelse Buurt
Wederopbouw en ontstaan
De Gestelse Buurt maakt deel uit van de naoorlogse wijk Zuid, die werd ontwikkeld als onderdeel van het grotere “Plan Zuid”. Tussen 1950 en 1960 verrees deze buurt als een aantrekkelijke woonwijk voor welgestelde burgers. Het Provinciehuis, dat sinds 1971 aan de rand van de wijk staat, fungeerde lange tijd als trots symbool van de buurt.
Architectonische kenmerken
De buurt kenmerkt zich door een mix van bouwstijlen, waaronder elementen van de traditionele Bossche School. Deze architectuurstroming, ontstaan door de broers Hans en Nico van der Laan, legt de nadruk op eenvoudige vormen en het aardse karakter van gebouwen.
Huidige situatie en uitdagingen
Leefbaarheid onder druk
De Gestelse Buurt valt niet voor niets onder de Rotterdamwet. Criminaliteit en overlast hebben de leefbaarheid in de wijk de afgelopen jaren onder druk gezet. Volgens recente statistieken telt de buurt ongeveer 1.050 inwoners, met een opvallende daling van 13% sinds 2013.
Demografische kenmerken
- Bevolking: 1.050 inwoners (2025)
- Woningvoorraad: 531 woningen, waarvan 86% huurwoningen
- Gemiddelde WOZ-waarde: €271.000
- Migratieachtergrond: 42% van de bewoners heeft een migratieachtergrond
Infrastructuur en voorzieningen
De openbare ruimte in de Gestelse Buurt vraagt om verbetering. Er is een grote vervangingsopgave voor bestrating en straatmeubilair. Toch zijn de voorzieningen goed:
- Goede bereikbaarheid van scholen en zorg
- Voldoende supermarkten en dagelijkse voorzieningen
- Ruim aanbod van horeca en recreatiemogelijkheden
Investeringen en vernieuwing
Grootschalige woningbouw
Er is flink geïnvesteerd in nieuwe woningen in dit deel van de stad. BrabantWonen bouwt zes nieuwe appartementencomplexen ter vervanging van oude portiekflats. Deze projecten, genoemd naar dichters waar de straten naar vernoemd zijn, moeten bijdragen aan een klimaatneutrale stad.
Herinrichting openbare ruimte
De gemeente werkt aan een groenere en veiligere inrichting van straten en stoepen. Belangrijke projecten zijn:
- Vernieuwing van het grasveld op de hoek Guido Gezellelaan-Brabantlaan
- Aanleg van kleine heuveltjes, zwerfkeien en klimbomen
- Verbetering van de verkeersveiligheid
- Vergroening tegen hittestress
Asielopvang en draagvlak
Een gevoelig punt is de komst van het AZC in het voormalige Mövenpickhotel met 250 asielzoekers. Er zijn plannen om hier nog eens 350 asielzoekers aan toe te voegen op een locatie aan de Kruithoorn. Leefbaar ‘s-Hertogenbosch benadrukt het belang van spreiding en draagvlak bij asielopvang, zeker in een wijk met maximaal 1.600 inwoners.
Toekomstvisie en kansen
Duurzaamheid en klimaatadaptatie
De herinrichting van de buurt richt zich op klimaatbestendigheid:
- Regenwaterinfiltratie in de grond
- Vermindering van verharding
- Aanplant van bomen voor verkoeling
- Duurzame riolering
Sociale cohesie
Via het programma “De Gestelse Buurt Werkt!” (2020-2030) wordt gewerkt aan:
- Het samenbrengen van bewoners via activiteiten
- Ondersteuning bij vragen over werk, studie en geldzaken
- Aanpak van criminaliteit en overlast
- Versterking van de buurtgemeenschap
Economische kansen
De buurt telt 125 bedrijfsvestigingen, met een sterke vertegenwoordiging in de nijverheid en energiesector (35%). Er liggen kansen voor:
- Versterking van lokale ondernemingen
- Creëren van werkgelegenheid voor buurtbewoners
- Ontwikkeling van kleinschalige bedrijvigheid
Veiligheid en handhaving
Volgens recente politiestatistieken zijn er verbeteringen zichtbaar in de veiligheidssituatie. Het aantal geregistreerde misdrijven daalde naar 53 in 2024, waarbij vernieling en bedreiging de meest voorkomende delicten zijn.
Conclusie en toekomstperspectief
De Gestelse Buurt staat voor een transformatie. Terwijl de buurt historisch gezien altijd een sterke gemeenschap kende met oog voor elkaar, is de leefbaarheid de afgelopen jaren onder druk komen te staan. De grote investeringen in woningbouw en openbare ruimte, gecombineerd met de inzet op sociale cohesie, bieden hoop op verbetering.
Belangrijk is dat deze ontwikkelingen plaatsvinden met oog voor:
- Een evenwichtige spreiding van voorzieningen
- Behoud van de karakteristieke uitstraling
- Echte betrokkenheid van bewoners bij vernieuwingstrajecten
- Een harde aanpak van criminaliteit en overlast
De weg naar een veilige, groene en sociale Gestelse Buurt is ingezet. Het succes zal afhangen van een consistente aanpak, voldoende middelen en vooral: het vertrouwen en de inzet van de mensen die er wonen.
Lees meer over de plannen voor de Gestelse Buurt op de website van de gemeente ‘s-Hertogenbosch